DEHB’nin tamamen tedavisi henüz mümkün değil. Ama pekala sabır ve istikrar sayesinde tüm belirtileri iyiye çevirmek mümkün. Sonucun başarılı olması yani DEHB’li kişinin kendi ayaklarını üstünde duran, DEHB ile barışık bir yetişkine dönüşebilmesi için kendisinin, ailesinin, okuldaki öğretmeninin, psikiyatrın, yetişkinse iş arkadaşlarının ve varsa koçun, işbirliği içinde olması çok önemli!
DEHB için tek bir tedavi yöntemi söz konusu değil. Bu yüzden kendinize ya da çocuğunuza özel yöntemi belirlemek için teşhisi koyan psikiyatrınızın belirleyeceği “özel” programı izlemelisiniz. Psikiyatrınız aşağıdaki tedavi yöntemlerden birini ya da birkaçını birlikte önerebilir.
Bilgilenme & iletişimde olanları bilgilendirme:
Çocuğunuz okul çağındaysa öğretmenlerinin de DEHB konusunda bilgilenmesi çok önemli. Böylece iletişimde yaşadığı sorunlar, çocuğun davranışlarını ya da derslerle ilgili yaşadığı zorlukları yaramazlık ya da tembellik olarak yorumlamaktan vaz geçip, yapıcı bir destek verebilirler. Aynı şekilde eğer kendiniz DEHB’liyseniz, bu konudaki kaynakları okumanız, bilgilenmeniz ve sizinle ilişkide olanları da bilgilendirmeniz sizi ve davranışlarınızı anlayabilmeleri, destek verebilmeleri açısından çok önemli.
İlaç tedavisi
DEHB sıklıkla, DEHB’li kişilerin beyinlerinin kontrol işlevinin harekete geçirilmesi için uyarıcı ilaçlarla tedavi edilir. Bazı kişilerin tedavilerinde ise uyarıcı olmayan ilaçlar tercih edilebilir. Uyarıcı olmayan ilaçlar, uyarıcı ilaçların %70-80 etkisine sahiptirler, yan etkileri daha azdır ve önemli bir tedavi seçeneğidirler. Hiperaktivite ve dürtüselliği azalttığı ve odaklanma, çalışma ve öğrenme becerilerini arttırdığı için DEHB için kullanılan ilaçlar bazı kişilerde faydalı olup, fiziksel koordinasyonlarında da gelişim gözlemlenir. Ancak hepimiz farklıyız. Birçok ilaçta olduğu gibi, herkesin aynı ilaç tedavisine vereceği cevap da farklı olur. Kişiden kişiye farklılıklar nedeniyle en doğru ilacı ve en doğru dozajı bulmak için genel bir formül maalesef yok. Tolere edilebilen yan etkilerle birlikte uygun olan en iyi dozaj, o kişiye en iyi etki eden dozajdır.
İlaç kullanımı ile ilgili hatırlamanız gereken, ilacın kullanıldığı sürece olumlu etkilerinin görüldüğüdür. İlacı kestiğiniz anda belirtiler devam edecektir. Bu sebeple çoklu tedavi yöntemini seçmenin, ilaçla birlikte destekleyici tedavi yöntemlerini izlemenin faydası büyük.
Bilişsel Davranışçı Terapi (CBT:Cognitivebehaviouraltherapy):
Dikkat eksikliği nedeniyle öğrenme güçlüğü çeken çocuklarındavranışlarını yönetebilmeleri, olumsuz davranışların düzeltilmesi ve yerine olumlu davranışların konulması, negatif düşünceleri pozitife çevirme, zorluklarla baş etme konusunda gerekli olan özel becerileri öğreten bu terapi yöntemi,bireysel olarak veya grup terapisi şeklinde yapılabilir.
Berard Metodu- İşitsel Algı Eğitimi (AIT:Auditory Integration Training)
1960’larda Dr. GuyBérard tarafından geliştirilen yöntem, kulaklık vasıtasıyla gelen seslerin ayrıştırılarak algı sistemini uyarmasına dayanır. Özel olarak seçilmiş, frekanslarla ve filtrelerle değiştirilmiş müzikler, özel bir kulaklık vasıtasıyla eğitimi alan kişiye ulaştırır. Uygulama sonrası algının artması, işitmenin dinlemeye dönüşmesi; sonuç olarak öğrenilenlerin davranışa dönüşmesi sağlanır.
Play attention:
1996’dan beri Amerika’da okullarda, evlerde, öğrenme merkezlerinde, hastanelerde ve psikolojik danışmanlık ofislerinde, uzman eğitmenler tarafından uygulanan yöntem, sınıfta yada günlük hayatta mutlu ve başarılı olabilmek için gerekli becerileri geliştirir. Yöntemde odaklanmayı gösteren beyin dalgalarını okuyan bir kol cihazı kullanılır, çocuk beyin dalgaları ile bilgisayardaki oyunları kumanda eder. Bu oyunlar, kullanıcının gerçek zamanda dikkatini görmesini sağlar, odaklanma süresini geliştirir. Ayrıca dikkat dağıtıcıları önemsememeyi, hafızayı geliştirmeyi, yapması gereken görevleri bitirmeyi ve organize olmayı da öğretir.
Neurofeedback (NF)
Neurobiofeedback, nöroterapi ya da sinir geri bildirim tedavisi diye de bilinen yöntem, beyin dalgalarını istenilen şekilde değiştirmeye ya da şekillendirmeye yarayan mental egzersiz yöntemidir. Uygulama yapılacak kişinin kulağına, parmağına elektrotlar takılır. Böylece beyin aktiviteleri bir bilgisayara aktarılıp görünür hale getirilir. Yapılan inceleme sonrasında beynin hangi bölgesi ile çalışılacağı, hangi bölgelerin taranacağı, hangi bölgelere tedavi uygulanacağı tespit edilir. Bu tespit sonrasında kişiye özel olarak hazırlanmış grafikler ve eğlenceli aktivitelerle kişi düzensiz olan vücut aktivitelerini düzeltmeye çalışır. Aynı kaslar çalıştırarak vücut kuvvetlendirilir, beynin bozuk olan frekansları için beynesürekli egzersiz yaptırılır. Amaç düzelmeyi kalıcı hale getirmektir.
DEHB Koçluğu
Koçluk, DEHB’liler için çoklu tedavi planının bir parçası olarak giderek daha fazla önerilmektedir. Kimi zaman koçluk, ilaç tedavisine ek olarak kullanılır; kimi zamansa ilaç tedavisine başlamadan önce alternatif olarak denenebilir. DEHB koçu tüm uygulanan yöntemler arasındaki koordinasyonu sağlayabildiği gibi, kişiye ihtiyaç duyduğu konularda kendi ayakları üzerinde durabilmesi için gereken desteği verir. Kişinin potansiyelini doğru kullanmasında, yöntem ve yapı oluşturmasında, yaşadığı zorlukların üstesinden gelmesinde kendi gücünün ve becerilerinin farkına varması için yardımcı olur.
DEHB’liler kendi koydukları hedefleri gerçekleştirmek için ihtiyaçları olan her şeye sahiptirler; ilaç kullanımından koçluk desteğine, iyi beslenmeye kadar kendileri için uygun olan destek yöntemlerini belirlemeleri gereklidir. Sizin için en doğru kararı verebilmek adına gerçekten bilgilenmeyi ve araştırma yapmayı ihmal etmeyin.
DEHB’li bir hayat büyük bir sabır gerektiriyor. Yalnız değilsiniz! Çekinmeden yardım isteyin. Her an ulaşabileceğiniz kaynaklar ve alabileceğiniz destekler var. Küçük stratejik değişikliklerle, DEHB’lilerin hayatında büyük farklar yaratılabilir.