DEHB’li çocukların sosyal becerileri diğer çocuklara göre daha geç ve oldukça yavaş gelişir. Yönetici işlev sorunları yaşadıkları için yüz ifadesi, sözel ya da fiziksel ipuçlarını diğer çocuklar gibi okuyamazlar. Bu da oyun sırasında arkadaşlarını istemedikleri şeyler yapmaya zorlamalarına neden olur. Bir ilişkinin başlamadan bitmesine bile neden olabilecek bir sorun! Sonuç: arkadaşlarının onunla oynamak istememesi, dışlanması, zaman zaman “kötü” sözler duyması, zamanla arkadaşsız kalması… Ve çocuğunuz o küçük yaşında bununla baş etmek zorunda… Aslında değil!
Ona vereceğiz küçük desteklerle arkadaş edinmesine ve bu arkadaşlıklarını sürdürmesine yardımcı olabilirsiniz.
-
Önce sorunun nedenini anlamasına yardımcı olun!
Arkadaşı ile bir sorun yaşadığında çocuğunuzla ne olduğu hakkında sohbet edin. Bir dahaki sefere ne yapması ya da yapmaması gerektiğini bulabilmesi için yanlış davranışını anlamasına yardımcı olun. Bunu olumlu bir tavır içinde yapın. Olumsuz bir konuyu konuşmak yeterince zorken olumsuz tavır ile çocuğunuzu incitmeyin, özsaygısını kaybetmesine neden olmayın.
-
Çocuğunuzun davranışlarını yakından takip edin.
Arkadaşlarıyla oynadığı zaman neler olup bittiğini anlayabilecek kadar yakınında olun. Kavga eder, uydurma şeyler söyler ya da arkadaşlarını etkilemek için tehlikeli şeyler yaparsa müdahele etmek için hazır olun.
-
Takım sporu yardımcınız olabilir
Bir takımda olmak dünyanın onun etrafında dönmediğini anlamasına ve sosyal becerielrinigeliştirmesine yardımcı olabilir. Bir de bakmışsınız çocuğunuz harika arkadaşlıklar kurmuş. Ama önce takım antrenörü ile konuşmalısınız. Onun çocuğunuzun durumundan haberdar olması ve DEHB’li bir çocuk ile çalışabiliyor olması çok önemli. Takıma kabul edilirse ilk antrenman öncesi mutlaka birkaç takım arkadaşı ile tanışmasını sağlayın. Ama herşeyden önce onun takım oyununa uygun olup olmadığına emin olmalısınız. Değilse yüzme, atletizm, koşu gibi bireysel sporlara yönlendiebilirsiniz.
-
Kendi yolunu bir gün mutlaka bulacak.
Bu konuya inancınızı asla kaybetmeyin. Bir gün mutlaka arkadaşlığın kurallarını anlayacak ve kendi başının çaresine bakabilecek.
-
Sadece birkaç arkadaş bile yeter!
Bazen tek bir yakın arkadaş koskoca bir arkadaş grubundan daha iyi olabilir. Hatta araştırmalar tek bir yakın arkadaşın sosyal güvenin gelişmesinde daha etkili olduğunu gösteriyor.
-
Kendinden büyük bir akıl hocasına ne dersiniz?
“Büyük ağbi” ya da “büyük abla” sözleri bazen sizinkinden daha etkili olabilir. Çevrenizde örnek aldığı, sizin de güvendiğiniz böyle birinin yardımını isteyebilirsiniz. Ya da öğretmeni ile görüşüp okuldan böyle bir destek alabilirsiniz.
-
Sevdiği şeylerin peşinden gitmesinde bir zarar yok!
Oynamaktan hoşlandığı oyunlar neler? Ne yapmaktan daha çok zevk alıyor? Onunla aynı ilgi alanına sahip arkadaşlarını bulun. Sevdiği bir şeyi yine aynı şeyi seven bir arkadaşıyla yapmak sosyal becerilerine geliştirmesini için harika bir fırsat!
-
Teke tek oyun!
DEHB’li çocuklar için başlangıçta tek bir arkadaşı ile oynamak en doğrusu. Bir grupla oynarken dışlanması muhtemelken teke tek oyunlarda oyun dışı kalması söz konusu bile değil.
-
Ondan küçük oyun arkadaşları bulun
DEHB’li çocuklar yaşıtlarına göre daha geç olgunlaşırlar. Maalesef bunun da farkındadırlar. Kendinden 1 ya da 2 yaş küçük çocuklarla oynaması arkadaş edinmenin temel kurallarını öğrenmesine yardımcı olacaktır.
-
İyi bir örnek olun
Sosyalleşin. Arkadaşlarının anne-babasıyla mümkün olduğunca arkadaşlık kurarak sosyal ilişkiler için ona örnek olmalısınız. Arkadaşlarınız ile görüşmez, kendinizle daha çok vakit geçirirseniz ona nasıl bir mesaj vermiş olursunuz?
-
Alay edildiğinde ne yapması gerektiğini öğretin
Diğer tüm çocukalr gibi DEHB’liçocuklar da böyle durumlarda ne yapmaları gerektiğini kestiremezler. Alay edildiğinde fazla tepki vermeden sessiz kalmaması gerektiğini öğretin.
-
Buluşma sürelerini uzun tutmayın
10 yaş ve altı çocuklar için en fazla 3 saatlik oyun süresi yeterli olacaktır. Buluşma öncesinde çocuğunuzla nasıl davranması gerektiği konusunda, buluşma sonrasında ise nasıl geçtiği konusunda sohbet edin.
-
Çocuğunuz ergen yaşlarındaysa bir adım geride durun.
Amerika’da 7-12. sınıf öğrencileri arasında yapılan bir araştırmaya göre anne-babaları ile yakın ilişkisi olan ergenlerin iyi arkadaşlıklar da kurdukları belirtiliyor. Konuşmak, paylaşmak, birlikte birşeyler yapmak, karşılıklı sevgi ve saygı duymak anne-baba ile olan ilişkiden öğreniliyor.
Evet, sosyal ortamlarda çocuğunuzun elinden tutup zorla arkadaş edindiremezsiniz ama onun sosyal becerilerini artırmak, aynı zamanda yaşıtlarıyla etkileşime geçmesini sağlamak için yukarıdaki birkaç öneriyi uygulayarak fırsatlar yaratabilirsiniz. Her zaman olduğu gibi istikrarlı ve sabırlı bir şekilde bu fırsatları sunmak,DEHB’li çocuğunuzun sosyal becerilerinin kuvvetlenmesini sağlayacaktır.